Het bereiken van klimaatneutraliteit tegen 2050 (cf. de Europese Green Deal 2021) betekent voor Europese steden een flinke uitdaging, die ze zeker niet uit de weg gaan. Veel steden werken aan veranderingsprocessen en maatregelen om de transitie naar klimaatneutraliteit mogelijk te maken. Door van elkaar te leren en elkaar te versterken kunnen steden die transitie versnellen.
Daar krijgen steden hulp bij: de Europese Commissie heeft namelijk uit 377 belangstellende steden 100 steden geselecteerd om deel te nemen aan de zogeheten EU Cities Mission. Dit is een nieuwe vorm van ondersteuning binnen het Horizon 2020 programma, met als doel 100 klimaatneutrale en slimme steden in 2030. De steden komen uit alle EU-lidstaten. Van de geselecteerde 100 steden liggen er 7 in Nederland: een ervan is Den Haag.
Vliegwiel voor transitie
De stedenmissie moet bevorderen dat deelnemende steden gaan fungeren als ecosystemen voor experimenten en innovatie ten gunste van klimaatneutraliteit (netto nul % emissie van broeikasgassen). De stedenmissie dient ook als vliegwiel om andere, niet deelnemende, steden en regio’s op weg te helpen naar hún transitie naar klimaatneutraliteit tegen 2050. Onderzoek en innovatie zullen moeten leiden tot onder andere emissiearme en schone mobiliteit, efficiënt en duurzaam energiegebruik en groene stadsplanning. De missie biedt deelnemende steden de mogelijkheid om gezamenlijke initiatieven te ontwikkelen en om de samenwerking in synergie met andere EU-programma’s te intensiveren. De deelnemende steden profiteren onder meer van op maat gesneden advies en bijstand van een speciaal voor de Cities Mission opgezet expertplatform, beheerd door NetZeroCities. Ook kunnen ze aanspraak maken op extra financieringsmogelijkheden en de mogelijkheid om zich bij grote innovatieacties en proefprojecten aan te sluiten. De missie voorziet tot slot in netwerkmogelijkheden, de uitwisseling van best practices tussen steden en hulp om burgers bij de missie te betrekken.
”Het feit dat er niet alleen om plannen voor klimaatneutraliteit wordt gevraagd, maar dat deze vergezeld moeten gaan van een uitgewerkt klimaatinvesteringsplan, is een grote stap voorwaarts. Geen vrijblijvende plannen, maar doordacht, doortimmerd en praktisch gemaakt.
Willem Jaspers
Klimaatstadcontract
Zoals alle deelnemers moet ook de Gemeente Den Haag haar plannen en doelen vastleggen in een zogeheten ‘klimaatstadcontract’. Hiermee verbinden steden zich op een heldere en zichtbare manier aan hun voornemens. Ook leggen ze hiermee de basis voor een samenwerking met de EU, de nationale en regionale autoriteiten en vooral met hun eigen burgers om hun de ambitieuze doelstellingen te verwezenlijken. De Gemeente Den Haag heeft ERAC gevraagd om te helpen bij de voorbereiding van dit klimaatstadcontract, dat onder meer een algemeen, cross sectoraal plan bevat om klimaatneutraliteit te bereiken bij onder andere gebouwen, afvalbeheer, groenvoorzieningen vervoer. Ook een plan voor de benodigde investeringen hoort hierbij. Bij de voorbereiding zullen burgers, onderzoeksorganisaties en de particuliere sector worden betrokken.
