Op weg naar de toekomst met waterstoftankstations

50 waterstoftankstations in 2025, bedoeld voor vrachtwagens. Een doelstelling die is vastgelegd in het Klimaatakkoord van 2019. Want: waterstof speelt een belangrijke rol voor zwaar wegtransport in de energietransitie. Een uitdaging, omdat er nog niet veel vrachtwagens op waterstof rijden. Dus waarom zou je er dan een tankstation voor bouwen? En andersom: waarom investeren in waterstoftrucks als je er bijna nergens mee kunt tanken?

Limburgs eerste tankstation voor waterstof

Vissers Energy Group en Van Kessel durfden het aan. Vissers bouwde onder andere Limburgs eerste ‘tankstation van de toekomst’, Van Kessel bouwde er al eerder een in Nieuwegein. Wat hen over de streep trok? Hun missie om groene waterstof beschikbaar te stellen aan eindgebruikers en zo een belangrijke bijdrage te leveren aan de energietransitie. Dankzij een subsidie vanuit de ‘Connecting Europe Facility (CEF) transport’ konden ze aan de slag.

ERAC nam de subsidieaanvraag uit handen

CEF is een financieringsinstrument van de Europese Unie, onder andere bedoeld om infrastructuur voor alternatieve brandstoffen te ondersteunen. Toekenning van zo’n CEF-subsidie heb je niet zomaar geregeld. ERAC nam dit uit handen en inmiddels is er subsidie toegekend voor 7 tankstations, 1 electrolyser die de waterstof produceert en 84 snelladers voor vrachtwagens langs de belangrijkste hoofdassen van Nederland.

Om de energietransitie in de mobiliteit waar te kunnen maken zullen alle alternatieve kranen open moeten. Elektriciteit en waterstof zijn beiden keihard nodig. Wij willen een belangrijke rol spelen om dit in Zuid-Nederland mogelijk te maken.

Gerbert Vissers, CEO Vissers Energy Group.

CEF-aanvraag: een complex proces

CEF ondersteunt projecten met uitontwikkelde technologie, waarbij de maturiteit en impact van het voorstel belangrijk zijn. Ook wordt gekeken naar de hefboomfunctie van het project: welke financiële en maatschappelijke extra voordelen kan de subsidiebijdrage van de EU opleveren? Vaak gaat het om projecten met veel maatschappelijke en milieuvoordelen, maar een enorme onrendabele top. Met CEF kan die onrendabele top deels of helemaal worden ingelost. Zo’n aanvraag is complex vanwege de criteria die CEF stelt en vereist specialistische kennis over techniek, beleid, financiën, omgeving, verkeer en milieu. Uit een financiële business case moet expliciet blijken wat die onrendabele top inhoudt.

Van locatie-onderzoek tot voorschot

Voorafgaand aan de aanvraag hebben de opdrachtgevers bijvoorbeeld al uitgebreid onderzoek laten doen naar de milieueffecten en de gevolgen voor de omgeving en omwonenden. Ook een verkeersanalyse maakte deel uit van de aanvraag: met gegevens van Rijkswaterstaat heeft ERAC het verkeer geanalyseerd ter onderbouwing van de vraag naar waterstof op de aangevraagde locaties.

Daarnaast is de steun van overheden, van rijk tot regio, een belangrijk beoordelingsaspect en CEF toetst op maatschappelijke én financiële voordelen. ERAC verzamelde en verwerkte alle benodigde gegevens en stelde een compleet projectplan op. Na een positieve beoordeling van de aanvraag, volgde een voorwaardelijke toekenning en werd er een Grant Agreement afgesloten. Hierbij werd de aanvraag nogmaals gecontroleerd en konden er extra milestones worden toegevoegd. Wij gingen namens de opdrachtgever in gesprek om het aantal milestones te beperken en de administratieve lasten te verminderen. Zodra de Grant Agreement definitief was goedgekeurd werd een voorschot overgemaakt, maar de bouw van de waterstoftankstations mocht al na indiening van de aanvraag beginnen. Om het project effectief te beheren, moest de penvoerder een LEAR (legal representative) aanwijzen als contactpersoon en regelmatig de voortgang van de werkprojecten rapporteren. ERAC is intussen ook gestart met het begeleiden van de beide aanvragers bij de verantwoording aan de subsidieverlener.

Zo is op 7 april 2022 al het allereerste waterstoftankstation van Limburg officieel geopend en in 2023 werken Vissers en Van Kessel aan de verdere uitrol van de tankstations van de toekomst. Staatssecretaris Heijnen (Infrastructuur en Waterstaat) onderkent dat het kabinet vaart moet maken met vrachtwagens en ander zwaar verkeer op waterstof. Een extra subsidieregeling voor betere waterstoftankinfrastructuur met bijbehorende vrachtwagens gaat naar verwachting begin 2024 van start.

ERAC’s visie op duurzaam wegtransport

ERAC gaat niet gemakzuchtig mee in de juichverhalen over waterstof. Hoewel het een veelbelovende brandstof lijkt, zijn er flinke conversieverliezen bij de productie en het verbruik. Dat maakt het belangrijk om kritisch te blijven kijken naar de toepassingen ervan.

Voor zwaar wegtransport is er op dit moment simpelweg geen duurzaam alternatief voor waterstof. Andere groene brandstoffen zorgen nog steeds voor stikstof- en fijnstofemissies, terwijl batterijen niet genoeg capaciteit hebben voor een grote actieradius. Maar voor regionale en stadsdistributie zijn batterijvoertuigen juist wél de beste optie om te verduurzamen.

Bij ERAC geloven we in een gebalanceerde aanpak en dragen we graag bij aan projecten die op een slimme manier het milieu kunnen verbeteren.

Contact

Advies nodig voor uw eigen subsidieaanvraag?
Neem dan contact op met Igor Savelkous op 06-2271 88 65 of mail naar igorsavelkous@erac.nl