Een geautomatiseerde robot die zalmmootjes fileert, een bierbrouwerij die volledig gasloos opereert, of een automatisch bloedafnameapparaat voor ziekenhuizen. Dit zijn concrete innovaties die vandaag de dag tot leven komen dankzij Europese subsidies.
Een gesprek over het Meerjarig Financieel Kader levert één duidelijke conclusie op: Nederlandse ondernemers benutten nog lang niet alle kansen.
Samen met Eline de Graaff (Stimulus) en Ruud van Raak (Kansen voor West) verkende ik hoe het MFK werkt en welke mogelijkheden vaak onbenut blijven. Daarbij werd duidelijk dat Europese subsidies veel meer kunnen betekenen voor Nederlandse innovatie dan doorgaans wordt gedacht.
Het Meerjarig Financieel Kader is de begroting van de Europese Unie en wordt voor 7 jaar vastgesteld. Deze langjarige begroting zorgt ervoor dat er programmatisch en met een lange termijn kan worden geïnvesteerd. Naast dat er in Brussel allerlei centrale programma’s worden uitgevoerd, vinden er ook investeringen plaats in regionale programma’s.
Nederland is opgedeeld in vier regio’s, met elk een eigen programma voor regionale ontwikkeling, het Europees Fonds voor Regionale Ontwikkeling (EFRO).
De focus van deze programma’s ligt op een slimmer (innovatie) en een groener (duurzaamheid). Deze aanpak zorgt ervoor dat innovatie zich door het hele land verspreidt met ieder een eigen focus en specialisatie, van Zuid-Nederlandse focus op slimme technologie tot West-Nederlandse stedelijke innovaties.
Ongeveer 70% van de Europese middelen gaat rechtstreeks naar het Nederlandse MKB, 20-25% naar kennisinstellingen, en een klein percentage naar gemeentelijke projecten. Dit betekent dat ondernemers daadwerkelijk de grootste begunstigden zijn van deze regelingen.
Belangrijk detail daarbij is dat ondernemers die Europese subsidies ontvangen zelf ook gemiddeld 60% van de projectkosten investeren. Dit co-financieringsmodel zorgt ervoor dat alleen gemotiveerde innovators aan boord stappen, wat de slagingskans van projecten verhoogt.
De Technology Readiness Levels (TRL) spelen een cruciale rol in de financiering. Van fundamenteel onderzoek (TRL 1) tot marktintroductie (TRL 9), Europa financiert de complete innovatieketen. Zowel gevestigde bedrijven als veelbelovende startups kunnen hun plaats vinden in het Europese ecosysteem.
Nederland staat sterk in Europa’s innovatielandschap. Twee van onze regio’s behoren tot de top 7 van meest innovatieve regio’s in Europa. Toch zijn er zorgen over onze toekomstige concurrentiepositie. Netcongestie, stikstofproblematiek en ruimtegebrek kunnen voor echte innovatie de doorgroei naar productie en schaalbaarheid belemmeren.
Tegelijkertijd dwingen deze uitdagingen Nederlandse bedrijven tot innovaties die commercieel waardevol blijken. De noodzaak om slimmer, efficiënter en duurzamer te opereren creëert nieuwe marktkansen.
Europa staat voor belangrijke keuzes. Het rapport van Mario Draghi en Enrico Letta wijzen erop dat Europa aanzienlijke extra investeringen nodig heeft om competitief te blijven ten opzichte van China en de Verenigde Staten.
Voor Nederlandse ondernemers betekent dit kansen. Europa’s focus op “slimmer Europa” en “groener Europa” speelt in onze kaart. Nederlandse expertise in high-tech, duurzaamheid en kenniseconomie positioneert ons goed voor deze transitie.
Samenwerking binnen Europa wordt steeds belangrijker. Onderzoek toont aan dat Nederlandse regio’s vaak elkaars beste partners zijn voor bepaalde innovatiethema’s, wat mogelijkheden biedt voor betere onderlinge samenwerking.
Ondernemers die kansen zien in Europese subsidies doen er goed aan contact te zoeken met de regionale programmabureaus. Deze organisaties helpen bij het navigeren door de regelgeving en beoordelen de haalbaarheid van projectideeën.
Begin met een simpele toets van ue idee voordat u een volledige aanvraag indient. De programma-bureaus werken met steunpunten die advies geven over de kansen van slagen van een project.
Een belangrijke boodschap van de experts is dat Europese subsidies toegankelijker zijn dan vaak wordt gedacht. De voorlichting is de afgelopen jaren verbeterd, en er zijn verschillende ondersteunende organisaties die helpen bij het aanvraagproces.
Het advies voor Nederlandse ondernemers is helder. Laat u niet afschrikken door de veronderstelde complexiteit. De mogelijkheden zijn er en ze zijn toegankelijker dan verwacht.
Wat betreft de regelgeving zijn er wel verbeterpunten. Zo kunnen ‘jonge’ ondernemers die financieel nog niet sterk staan momenteel moeilijk subsidie krijgen, terwijl zij juist veel potentieel hebben. Deze regels worden actief besproken voor aanpassing in de volgende periode.
De essentie van Europese subsidies voor de komende jaren laat zich samenvatten in drie sleutelwoorden:
Voor ondernemers die overwegen een Europese subsidieaanvraag te doen is de boodschap duidelijk. De mogelijkheden zijn er en het is minder ingewikkeld dan het lijkt. Europa investeert graag in Nederlandse innovatie. De vraag is of u de kans grijpt.
Beluister ook de volledige podcast voor meer details en concrete voorbeelden.
Interesse in Europese subsidiemogelijkheden?
Neem contact op.
Senior adviseur
Pieter Liebregts
