Uitdagingen in de energietransitie: ambitie vraagt om slimme financiering en maatwerk

De complexe uitdagingen van de energietransitie

De energietransitie raakt álle bewoners. Van woningeigenaren tot huurders en verenigingen van eigenaren. En dat maakt het creëren van draagvlak lastig. Niet iedereen is direct enthousiast, zeker als de financiële of praktische meerwaarde niet direct duidelijk is. Sommige huurders willen wel, andere niet. Corporaties en VvE’s denken er soms verschillend over. Gemeenten moeten daarin bemiddelen, informeren en blijven communiceren. Niet als eenmalige actie, maar als doorlopend proces.

Daarbij komt dat wet- en regelgeving voortdurend in beweging is. Wat vandaag nog kan, kan morgen alweer anders zijn. Dat creëert onzekerheid voor bijvoorbeeld investeerders, die risico’s juist willen beperken. Onduidelijkheid over toekomstige regels remt het tempo van de transitie en ondermijnt het vertrouwen in projecten.

De energietransitie lukt alleen als je proces én financiering slim inricht

Bij ERAC ondersteunen we provincies, steden en regio’s en initiatieven als Net Zero Cities waarin wordt gewerkt aan wijkgerichte energietransitie. Daarbij leggen wij bij team Financiële Instrumenten  de nadruk op het mobiliseren van geld, zowel voor het proces als voor de uitvoering.

Procesgeld is essentieel om bewoners mee te nemen, plannen te verfijnen en verschillende belangen te verenigen. Het helpt om businesscases te maken die niet alleen voor gebruikers maar ook voor investeerders aantrekkelijk zijn.

We helpen overheden om hun plannen ‘investor ready’ te maken. Want goede ideeën zijn niet genoeg: je moet ook kunnen aantonen dat er voldoende vraag is, dat de risico’s in beeld én beheersbaar zijn en dat het beheer op orde is. Alleen dan krijg je private investeerders mee. Wat daarbij kan helpen is ervoor zorgen dat subsidiemiddelen slim worden ingezet: juist op die onderdelen waar private partijen het risico te groot vinden.

Financiering van de energietransitie: een slimme mix van publiek en privaat kapitaal

Publieke middelen alleen zijn niet genoeg om de energietransitie te financieren. Er is daarnaast veel privaat kapitaal nodig. Maar investeerders stappen pas in als er een reëele businesscase  is, breed commitment onder alle betrokken en risico’s zoveel mogelijk worden gemitigeerd. Subsidies kunnen risico’s mitigeren, waardoor private financieringsbronnen aansluiten op een lager risiconiveau van een project. Deze vorm van financieren wordt ook wel ‘blended finance’ genoemd: het strategisch inzetten van publiek geld om privaat kapitaal te mobiliseren en zo te dienen als katalysator voor het behalen van doelstellingen.

“Subsidie is er om grote risico’s af te dekken waar marktpartijen hun vingers niet aan durven te branden. Daarmee wordt een risicovolle businesscase minder risicovol en kunnen private investeerders worden aangetrokken”

Toch zijn overheden hier vaak terughoudend in. Ze willen wel bijdragen, maar willen hun geld ook terugzien. Daarmee worden kansen misgelopen. De kunst is juist om met die publieke subsidie-euro een hefboom te creëren: private middelen losmaken om investeringen te kunnen doen die anders niet van de grond zouden komen.

De energietransitie van plan naar praktijk

De energietransitie vraagt niet om nóg meer ambities, maar om scherpe keuzes, eenvoud in doelstelling, een helder risicoprofiel en de moed om te experimenteren. Beleidsdoelen worden soms zo breed en complex geformuleerd dat projecten verzanden in onduidelijkheid en financiering dus uitblijft. Door projecten kleiner, concreter en aantrekkelijk voor private financiers te maken, ontstaat ruimte om écht te starten. ERAC helpt daarbij: we denken mee over structuren, brengen financiering en partners samen en zorgen dat projecten niet alleen gedragen worden, maar ook uitvoerbaar én financierbaar zijn. Zo brengen we de energietransitie van plan naar praktijk.