Energietransitie is niet meer vrijblijvend

Brabant is een van de pilotregio’s in de regionale energietransitie. Zo wil de regio Hart van Brabant zo snel mogelijk, maar uiterlijk in 2050, energieneutraal zijn. Partijen hebben daarom met ondersteuning van ERAC een Regionale Energiestrategie opgesteld en een regio deal ondertekend. Gemeenten werken in gezamenlijkheid aan het behalen van de regionale energie en klimaatdoelen, maar zien zich tegelijkertijd gesteld voor een enorme opgave.

Hart van Brabant wil een ‘sustainable’ regio zijn, centraal daarin staan het bevorderen van de kracht van de stad en het zorgen voor een vitaal platteland. Onderdelen zijn ook het indammen van afvalstromen, een effectieve regelgeving voor behoud en verbetering van het milieu, de CO2-uitstoot beperken, energie besparen en zelf zorgen voor schone energieproductie. Op het gebied van duurzaamheid en klimaatverbetering heeft de regio het beste voorbeeld van Nederland in huis: Tilburg. Deze gemeente staat al een aantal jaren bekend als de duurzaamste stad van Nederland en heeft op het gebied van energiebesparing diverse initiatieven op haar naam, die nu regionaal worden uitgerold. Berend de Vries, wethouder in Tilburg met in zijn portefeuille onder meer duurzaamheid en milieu: “Energietransitie is niet meer een opgave die vrijblijvend is, het thema leeft en is inmiddels verankerd. Je ziet het ook in de coalitiebesprekingen in de diverse gemeenten. Energietransitie en duurzaamheid wordt gedragen door vrijwel alle partijen. Dat moet ook wel want er is tevens een beweging vanuit de centrale overheid naar decentralisatie van de taken die er mee samenhangen.”

Drie uitdagingen in Tilburg
Tilburg heeft al vanaf begin jaren 80 een stadsverwarmingsnet, waarop naast delen van Tilburg ook de gemeenten Breda, Oosterhout, Dongen, Drimmelen en Geertruiden¬berg en diverse bedrijven aangesloten zijn. De warmte voor dit net is echter afkomstig van de Amercentrale, die uiterlijk in 2024 sluit. En natuurlijk, de exploitant van het warmte¬net, netwerk¬beheerder Enexis en de gemeente Tilburg willen samen afspraken maken over een toekomstige duurzamere warmtevoorziening voor Tilburg. “Feitelijk staan we voor drie uitdagingen. In de eerste plaats het zoeken naar alternatieven om het warmtenet centraal of decentraal te verduurzamen. De tweede uitdaging is dat we in de hele gemeente toe moeten naar een duurzame warmtevoorziening. En tot slot is er het probleem van de betaalbaarheid voor onze inwoners. We hebben een bevolkingsopbouw met een relatief grote groep mensen uit de lagere inkomensklasse, de vraag is of zij de kosten die gepaard gaan met het verduurzamen van woningen kunnen opbrengen. Een probleem overigens dat niet alleen in Tilburg voorkomt. Door de versnelling die nu in de energietransitie optreedt, zullen we als gemeente en regio, voor al deze uitdagingen, draagvlak moeten creëren en behouden. De focus ligt daarbij op verbinding, alleen dan kunnen we de opgave waar we voor staan, realiseren.”

Denken vanuit de regio
De Regionale Energiestrategie en de regio deal die is gesloten, maken een vliegende start mogelijk. De bestuurlijke structuren zijn er nu op voorbereid. “Dankzij de samenwerking in Hart van Brabant, onder meer met de gemeenten, Midpoint, Stichting Moed (Midden-Brabantse Ontwikkelingsmaatschappij voor Energie en Duurzaamheid), maar ook de energiecoöperaties, Enpuls en de BOM hebben we feitelijk een blauwdruk ontwikkeld. Bij verduurzaming moet er gedacht worden vanuit de regio. Dat is een van de belangrijkste verdiensten van ERAC, die capaciteit en kennis leverde om de samenhang en het proces te begeleiden en verder te professionaliseren. Daardoor kunnen nu makkelijker meters gemaakt worden. Het heeft ook te maken met de cultuur in de regio, dat is er eentje van aanpakken.”

De impact van ERAC

ERAC adviseur Willem Jaspers was nauw betrokken bij de ontwikkeling van de regionale energiestrategie, maar in de regio ook betrokken bij projecten als Nul op de Meter en aardgasvrije wijken. Berend: “ERAC maakt voor ons de vertaling naar een helder uitvoeringsproject. Het is juist de bredere betrokkenheid die motiverend werkt voor de partners in de energietransitie. Aan lokale initiatieven is in Midden-Brabant geen gebrek. Deze zijn nu meer verbonden en opgeschaald naar een regionaal niveau. Alles wat er is, hoef je niet te bouwen. Dat is ook de reden dat de regio een vliegende start kan maken. In Brabant is 1+1 drie. Je gebruikt elkaars kracht.”

Meer weten over dit onderwerp?

Wij beantwoorden al uw vragen.

Neem contact op