Het is de Week van de Circulaire Economie. Hierin vertellen ondernemers, organisaties en overheidsinstellingen hun verhaal over de transitie naar een circulaire economie. ERAC-adviseur Geert Kooistra is specialist op dit gebied en legt uit hoe we de circulaire economie ondanks de complexiteit toch kunnen realiseren.
Van statiegeld tot een complete systeemverandering: de opvattingen over ‘circulair’ lopen nogal uiteen, maar dat doet weinig af aan de maatschappelijke en politieke ambities om zaken circulair(der) te organiseren. Dat niet iedereen op dezelfde golflengte zit, is niet erg en misschien zelfs goed. Waar het uiteindelijk om gaat, is natuurlijk een systeemverandering.
Geen losse flodders
Mooi om te zien dat ‘circulair’ aan populariteit en prioriteit wint, maar een systeemverandering realiseer je niet zomaar. Het houdt niet op bij een ministerie, portefeuille, sector of de grens van Nederland of de EU. Hoe voorkomen we dan dat er met goedbedoelde losse flodders wordt geschoten en zorgen we ervoor dat elke actie bijdraagt aan dezelfde systeemverandering?
Eén grote puzzel, duizenden stukjes
Zie het systeem als een grote puzzel: één eindplaatje, duizenden stukjes. Als ERAC-adviseur draag ik bij aan die grote puzzel, maar meestal werk ik aan de losse puzzelstukjes. Op dát niveau werken namelijk de individuen, bedrijven en coalities aan kleine stapjes in hun sector of dagelijkse praktijk. Ik draag er mede zorg voor dat hun projecten, programma’s en initiatieven passende puzzelstukjes opleveren.
Lange adem
Opportunisme speelt hier een belangrijke rol. Wanneer een kans zich voordoet om iets te starten, dan moet er snel geschakeld worden. In de praktijk ben ik dus vaak ballen aan het hooghouden, wachtend op het juiste moment om ergens een stap te zetten. Een lange adem is hierbij nodig. Die kunnen veel ondernemers zich niet veroorloven vanwege de onzekere uitkomst en de nodige risico’s tot gevolg.
Zo helpt ERAC
Daar komt onze meerwaarde kijken op het gebied van circulaire vraagstukken: orde scheppen in chaos en een haalbare route uitstippelen. Terwijl ik op de achtergrond help om de puzzel(stukjes) kloppend te houden, kunnen mijn collega’s u helpen met consortiumvorming, roadmapping, financiering, subsidieaanvragen en nog véél meer activiteiten.
Verander in een change agent
Hoe pak je hier als individu nu zelf een zinvolle rol in? Circulair denken en doen verspreidt zich door aantrekkelijke alternatieven te bieden voor de gewone gang van zaken. Een kleine eyeopener kan namelijk grote gevolgen hebben. Daarom geloof ik in verandering van binnenuit, in de kracht van elk individu als change agent. Door vanuit je dagelijkse rol creativiteit in te zetten en samenwerking op te zoeken, geef je zelf mede vorm aan een geleidelijke transitie.
Let’s go circular
De coalition of the willing is groeiende. Oftewel: bijna overal zijn er wel mensen te vinden die het ook anders willen aanpakken. Zoek deze mensen op en ga samen aan de slag. Hoe meer ‘zetels’ in deze ‘coalitie’, hoe beter. Mij kun je in ieder geval altijd bellen!
ERAC-adviseur Geert Kooistra is werkzaam voor het Uitvoeringsprogramma Circulaire Maakindustrie (RVO, EZK), MakerSpace voor Circulaire Economie Brabant en de Dutch Circular Textile Valley. Daarnaast is Geert casemanager voor het Versnellingshuis Nederland Circulair.
