Zo maakt u aanspraak op waterstof-subsidieregelingen

Om ervoor te zorgen dat Nederland in 2050 een duurzaam energie- en grondstofsysteem heeft, wil de overheid het gebruik van waterstof stimuleren. Groene waterstof wordt gezien als een alternatief voor fossiele brandstoffen in bijvoorbeeld de transportsector en gebouwde omgeving. Ook kan waterstof worden gebruikt als energieopslag om vraag en aanbod in evenwicht te brengen, op korte termijn of over de seizoenen. Ten slotte zijn nieuwe toepassingen in de industrie mogelijk ter vervanging van energie-intensieve productieprocessen.

Tekort aan groene waterstof, hoe kan dat?
Op dit moment is er nog een tekort aan groene waterstof. Want waterstof impliceert conversieverliezen in de productie en het verbruik: voor de productie is dat zo’n 25%, voor het gebruik 40%. Dat is energie die niet voor andere doeleinden kan worden ingezet. Voor groene waterstof is daarom additionele groene productiecapaciteit nodig.

Op dit moment gebruikt Nederland veel waterstof voor met name kunstmestproductie (60%), olieraffinage en hydrotreatment voor de productie van biobrandstoffen. De jaarproductie van waterstof is 10 miljard m3, maar dat komt voor 80% uit aardgas en is voor de rest bijproduct van de chemische industrie. Om CO2-emissies terug te dringen zou ook deze waterstof met duurzame energie geproduceerd moeten worden, dan pas is het groene waterstof.

Hoe gaan we dat oplossen?
Tot die tijd is er werk aan de winkel. Innovatie en opschaling kosten veel tijd en geld. Nieuwe productietechnieken moeten worden ontwikkeld, experimenten uitgevoerd, use cases uitgewerkt en infrastructuur gebouwd. Natuurlijk moeten de investeringen in duurzame energieproductie ook verder worden opgevoerd, evenals investeringen in de afvang en opslag van CO2 die vrijkomt bij de productie van waterstof uit aardgas.

Om die processen te versnellen is het Nationaal Waterstof Programma geïntroduceerd. Dat moet zorgen voor afstemming en samenwerking tussen stakeholders. Offshore-productie kan ingezet worden in industrieclusters, transport en in havens. Decentrale waterstofproductie wordt gekoppeld aan lokale opwekking van duurzame elektriciteit en bijvoorbeeld aan toepassingen als transportbrandstof, terwijl de restwarmte van elektrolyse in de gebouwde omgeving kan worden ingezet. De EU waterstofstrategie koppelt het realiseren van betaalbare groene waterstof aan de ontwikkeling van het distributienetwerk en het vergroten van de marktvraag.

Meedoen? Benut subsidies
Om nieuwe toepassingen van de grond te krijgen en de waterstofproductie op te schalen, is er een aantal subsidieregelingen beschikbaar. Op Europees en nationaal niveau kunt u aanspraak maken op onder meer deze regelingen:

• Alternative Fuels Infrastructure Facility (AFIF) voor waterstoftankstations en eventuele electrolysers;
• Important Projects of Common European Interest (IPCEI) voor grootschalige samenwerking tussen meerdere EU-lidstaten gericht op de waterstofketen;
• EFRO voor regionale innovatie;
• Horizon Europe en het Clean Hydrogen Partnership;
• Energie Investeringsaftrek (EIA) voor onder meer investeringen in electrolysers;
• Subsidieregeling Schoon en Emissieloos Bouwmaterieel (SSEB);
• Aanschafsubsidie Zero-Emissie Trucks (AanZET);
• Demonstratie Energie- en Klimaatinnovatie (DEI+) voor o.a. kleinschalige waterstofpilot- en demonstratieprojecten.

En er komen nieuwe mogelijkheden bij. Het kabinet verkent momenteel een tijdelijke subsidieregeling die lijkt op de huidige Stimulering Duurzame Energieproductie en Klimaattransitie. Of een investeringssubsidie als opschalingsinstrument voor waterstof uit elektrolyse, met een totaalbudget van 250 miljoen.

Ook zal het kabinet besluiten over de Nationale Investeringsregeling Klimaatprojecten Industrie (NIKI) die de industrie moet helpen bij het realiseren van commerciële first-of-a-kind-toepassingen voor CO2-afvang en -gebruik (CCU), chemische recycling, elektrificatie en biobased grondstoffen.. Ten slotte zal het dit jaar open te stellen Just Transition Fund (JTF) mogelijkheden bieden voor innovatie en infrastructuur in een aantal regio’s.

Zo wordt uw innovatietraject succesvol
Er is dus veel te winnen rondom groene waterstof en er zijn volop manieren waarop u kunt instappen met behulp van subsidieregelingen. Maar: energieprojecten hebben inhoudelijk, financieel en juridisch gezien veel haken en ogen. Om uw project hier succesvol doorheen te loodsen, ondersteunen de adviseurs van ERAC u graag. Wij zijn thuis op dit gebied en spreken zowel de taal van de subsidievrager als de subsidieverstrekker. Want ERAC is al dertig jaar gespecialiseerd in het begeleiden en financieren van innovatietrajecten in regionale en Europese context.

Op het gebied van waterstof begeleiden wij bijvoorbeeld een verkenning naar Clean Energy Hubs en ontwikkelden we een financieringsstrategie voor het H2GO-programma van de provincie Zuid-Holland. Ook verzorgden we CEF-aanvragen voor de bouw van waterstoftankstations (HYRES) en een studie naar waterstofvulstationinfrastructuur voor schepen (RH2INE), EFRO-aanvragen voor de productie van waterstof uit biomassa (Bio Energy Netherlands), en ook voor het opzetten van een lokale groene waterstofketen (H2Stroom).