Het streven naar 50% lokaal eigendom bij de grootschalige opwek van duurzame energie uit het Klimaatakkoord als uitgangspunt wordt door veel gemeenten onderschreven in de Regionale Energie Strategieën (RES). De lokale burgers en bedrijven laten meedelen in de opbrengsten van dergelijke projecten is namelijk onontbeerlijk voor het draagvlak. Hoe hier nu invulling aan te geven?
Burgerinitiatieven en lokale energie coöperaties zijn al een mooi voorbeeld mits zij voldoende financiële middelen bij elkaar kunnen brengen. Vaak zijn dit echter relatief kleinschalige initiatieven en zijn er grotere projecten nodig om de duurzaamheidambities in 2030 te realiseren. Gemeentes zullen daarom actiever een rol moeten pakken in projecten en in een vroeg stadium moeten nadenken over hun bijdrage, vanuit een positie als mede eigenaar of regisseur van lokaal eigendom.
Dat betekent niet dat de financiering van windmolens en zonnevelden voor rekening van de gemeente komt. Immers windmolens en zonnevelden zijn voor circa 80% financierbaar met commerciële leningen, de overige 20% wordt door de eigenaren van het project ingebracht. Bij 50% lokaal eigendom betekent dat bijvoorbeeld concreet een 10% inbreng van de betrokken gemeente en bijvoorbeeld energie coöperaties. Dit kan ook met de inbreng van grondposities worden verrekend.
Het financiële plaatje van windmolens en zonnevelden en de vertaling daarvan naar juridisch eigendom op lokaal niveau is maatwerk waarbij in een vroeg stadium zowel op projectniveau als op gemeente niveau strategische keuzes moeten worden gemaakt. Door het mede eigendom van windmolens en zonnevelden vloeien opbrengsten uit de exploitatie daarvan terug . Deze kunnen lokaal opnieuw worden ingezet voor verduurzaming. De lokale inbreng revolveert daarmee.
ERAC Fondsmanagement werkt in opdracht van de MRE RES aan een handleiding ter ondersteuning van de gemeenten om hier verder invulling aan te geven. Iedere lokale situatie is echter anders en maatwerk zal altijd nodig zijn om de financiële en juridische structuur lokaal te optimaliseren.
