De provincie Friesland, de gemeente Smallingerland en het Innovatiecluster Drachten (ICD), stonden voor een uitdaging. Het cluster vervult een belangrijke regionale functie met uiteenlopende activiteiten. Die financiële ondersteuning voor die activiteiten, moet uiteraard staatssteun-technisch worden verantwoord. ERAC werd ingeschakeld om een staatssteunoplossing te vinden. Zodat het innovatiecluster, de gemeente en de provincie zorgeloos verder kunnen met ontwikkeling in de regio.
Stimulering van innovatie
Innovatiecluster Drachten (ICD) is een samenwerkingsverband in Noord-Nederland. Door technologische hubs, innovatieve projecten, kennisdeling en samenwerking tussen bedrijven, overheid en kennisinstellingen heeft Friesland een plek gekregen waar innovatie goed gedijt. Het innovatiecluster richt zich op sectoren zoals renewable propulsion, 3D printing, vision intelligence, robotics, agritech, watertechnologie en circular economy, passend bij de kenmerken van de regio. Op deze manier heeft het cluster een positieve invloed op de lokale economie en versterkt het de nationale concurrentiepositie op het gebied van technologische vooruitgang. Hierdoor ontstaan banen en worden investeringen aangetrokken.
Een nieuwe staatssteunoplossing
Het innovatiecluster ontving al langer rechtmatig financiële steun voor haar activiteiten. Nu een nieuwe periode aanbrak voor het cluster, ontstond echter behoefte aan een nieuwe staatssteunoplossing om de steun voor haar diverse activiteiten te verantwoorden. De provincie Friesland en de gemeente Smallingerland zochten een maatwerk staatssteunoplossing om ervoor te zorgen dat het innovatiecluster ook na 2024 dé hub blijft voor de hightech sector in Noord-Nederland.
De rol van ERAC
Onze filosofie is om te denken in oplossingen. Uit ervaring weten we dat, ondanks de beperkingen op staatssteun, de vrijstellingsverordeningen en de de-minimis regels veel ruimte bieden voor het rechtmatig verlenen van staatssteun. In plaats van ons te richten op beperkingen, vragen we ons af: Wat is er wél mogelijk binnen de staatssteunkaders?
Om een oplossing te vinden is het is niet alleen belangrijk om in beschouwing te nemen hoeveel middelen beschikbaar zijn, maar ook hoe ze op de juiste manier toegepast kunnen worden.
Navigeren door staatssteunregels
Ons eerste doel was om een duidelijk overzicht te krijgen van de werkzaamheden binnen het cluster en te begrijpen welke activiteiten in aanmerking kwamen voor staatssteun volgens de AGVV. We onderzochten niet alleen de bestaande activiteiten, maar keken ook naar toekomstvisies en definieerden programmalijnen voor de komende jaren. Het tweede doel was immers om concrete stappen te definiëren zodat financiële steun veiliggesteld kon worden. Vanwege de complexiteit van de staatssteunregels hebben we een (eenvoudig) stroomschema gemaakt. Hierdoor worden betrokken partijen geholpen met het bepalen van de juiste route naar een passende staatssteunoplossing.
Onze aanpak
Inzicht verkrijgen in clusteractiviteiten:
• Gesprekken met het innovatiecluster, de provincie, en de gemeente gaven ons een volledig beeld.
• Door intensieve interviews en grondige analyses identificeerden we de lopende activiteiten en de te verwachten ontwikkelingen.
Toewijzing van activiteiten aan financiële artikelen:
• Alle geïdentificeerde activiteiten werden nauwkeurig toegewezen aan specifieke financiële categorieën.
• Deze toewijzing diende als het fundament van ons ontwikkelingsplan en vormde de basis voor een overtuigende aanvraag bij de provincie.
Routekaart:
• We maakten een overzichtelijk stroomschema om de betrokken partijen te begeleiden bij het bepalen van de juiste route binnen de AGVV.
• Hierbij brachten we de economische activiteiten, vrijstellingen en specifieke artikelen zorgvuldig in kaart, wat resulteerde in een helder rapport met gedetailleerde beschrijvingen van de voorwaarden per artikel en de optimale manier om steun toe te passen.
“Wij ondersteunen vanuit de provincie een innovatief bedrijvencluster in de sector HTSM. Daarmee stimuleren wij kennis, innovatie en ondernemerschap in een voor de provincie belangrijke sector. Om subsidie toe te kunnen kennen voor de verschillende activiteiten uit de aanvraag was een maatwerk staatssteunadvies nodig. ERAC heeft dat advies voor ons verzorgd. Het advies is concreet toegespitst op de inhoud van het project, waardoor het praktisch goed uitvoerbaar is. ERAC heeft pro-actief meegedacht over de verschillende mogelijkheden en is ook na afgeven van het advies bereid mee te denken.”
Roelof JansmaProvincie Friesland
Duurzame oplossing
Met deze benadering hebben we niet alleen geholpen bij het veiligstellen van een financieel duurzaam pad voor ICD, maar ook gezorgd voor een veerkrachtige basis om toekomstige ontwikkelingen en samenwerkingen in de noordelijke regio vanuit het ICD geoorloofd te verantwoorden.
Staatssteun hoeft geen obstakel te zijn, maar het vereist wel vooruitdenken en een doordachte aanpak. Begin daarom met een vroegtijdige screening van de projecten op mogelijke staatssteunaspecten en de wettelijke vereisten. Een duurzaam financieringsplan is belangrijk, niet alleen voor de huidige behoeften, maar ook voor toekomstige uitdagingen die beperkingen van staatssteunuitzonderingen kennen.
Blijf een stap vooruit met onze up-to-date kennis van de nieuwste ontwikkelingen in staatssteun. Samen met ERAC kunt u potentiële risico’s vroegtijdig identificeren en innovatieve oplossingen verkennen. Staatssteun is een instrument dat strategisch kan worden ingezet met de juiste begeleiding en wij helpen u graag met de complexiteit hiervan.
Heeft u een staatssteunvraagstuk?
Neem dan contact op met één van ons voor deskundig advies.
Neeltje Driessen
neeltjedriessen@erac.nl
06 – 82 15 31 12
Inge Renckens
ingerenckens@erac.nl
06 – 43 74 13 42
“Als juridisch en financieel adviseur helpt Neeltje verschillende partijen met het hanteerbaar maken van complexe juridische problemen zodat de basis ligt en partijen zich kunnen focussen op innovatie.”
“Inge is een expert op het gebied van EU-subsidies en staatssteun. Haar ruime internationale werkervaring stelt haar in staat om organisaties op professionele wijze te adviseren en te begeleiden bij het verkrijgen van essentiële financiële ondersteuning.”
Het Innovatie Cluster Drachten (ICD), opgericht in 2013, is in de afgelopen tien jaar gegroeid tot een samenwerking van 23, vooral zelfscheppende, High Tech bedrijven in Noord-Nederland. Als internationaal ecosysteem bevordert het cluster samenwerking tussen bedrijven en kennisinstellingen, die vooroplopen in innovaties en concurrerend zijn op de wereldmarkt.
Het ICD stimuleert samenwerking in triple helix verband, waarbij elke partij bijdraagt aan maatschappelijke doelen via technologische oplossingen en high tech producten. Ook biedt het cluster kansen voor opleidingen door middel van stageplekken en werkervaring, en draagt het bij aan het ontwikkelen van nieuwe industrie 4.0 curricula voor kennisinstellingen.
Voor bedrijven speelt het ICD een belangrijke rol in regiopromotie, het faciliteren van gedeelde voorzieningen, innovatie-ondersteuning en het aantrekken en behouden van technisch personeel. Startups en scale-ups ontvangen advies en ondersteuning van het ICD.
Staatssteun
Staatssteun is mogelijk wanneer aan vijf criteria wordt voldaan, volgens de Europese regels voor gelijke concurrentievoorwaarden:
1. Onderneming
Elke eenheid die een economische activiteit uitoefent, ongeacht haar rechtsvorm en de wijze waarop zij wordt gefinancierd.
2. Staatsmiddelen
Alle publieke middelen of middelen waar de overheid enigszins grip op heeft
3. Selectiviteit
Maatregel moet specifiek zijn, dus gericht op bepaalde groep bedrijven, regio, technologie, etc.
4. Voordeel
Uitgangspunt is afwezigheid van de steun d.w.z. als staatsmiddelen en selectiviteit aan de orde zijn, is er dus automatisch (ook) een voordeel.
5. Effect op de Europese handel
Er hoeft alleen maar potentieel effect te zijn.
