Gecoördineerde aanpak voor meer tempo in circulaire economie
Overheden, kennisinstellingen en bedrijven zijn actief betrokken bij verschillende circulaire projecten. Maar de overgang naar een circulaire economie verloopt te traag. Het vergt meer dan losse initiatieven en ad hoc maatregelen om deze verandering te realiseren. De Week van de Circulaire Economie herinnerde ons aan de dringende noodzaak om de transitie te versnellen en gezamenlijk aan te pakken. Hoe kunnen we dit bereiken? Ons team van circulaire economie-experts behandelt hun visie daarop in verschillende blogartikelen. In dit deel legt Geert Kooistra uit waarom een gezamenlijke aanpak zo belangrijk is.
Geert legt systeemtransitie uit door een vergelijking te maken met een infrastructurele uitdaging: ‘Stel, de EU-landen besluiten om gezamenlijk over te stappen op een geavanceerd nieuw spoorwegnetwerk. Zo’n ambitieus project vereist uitgebreide aanpassingen aan het bestaande spoornetwerk, inclusief naadloze aansluitingen op buurlanden zoals België en Duitsland. De uitvoering van deze transitie is echter geen eenvoudige taak. Het is praktisch onmogelijk om alles in één keer te vernieuwen zonder het openbaar vervoer gedurende lange tijd stil te leggen. Daarom moet er eerst een doordachte strategie worden ontwikkeld waarbij alle delen van het spoornetwerk kunnen moderniseren terwijl het resterende systeem operationeel blijft.'” Belangrijk is dan wel dat zodra je ergens kunt interveniëren je zeker weet dat die interventie daadwerkelijk passend onderdeel is van het beoogde eindplaatje.
Deze vergelijking illustreert de uitdagingen van grootschalige veranderingen, zoals die ook worden ervaren in de overgang naar een circulaire economie. Net zoals bij de infrastructuurtransitie is een gecoördineerde gezamenlijke aanpak nodig om succesvol te zijn.
Bemoedigende initiatieven
Gelukkig is er steeds meer bewustwording van het belang van een dergelijke gecoördineerde aanpak. Tijdens de week van Circulaire Economie zagen we dat de Provincie Utrecht zo’n coördinerende rol voor hun regio wil oppakt. Onlangs hebben de Provincies en regio’s in de Zuid-Nederland zich verenigd in een gezamenlijk circulair bouwprogramma. Deze ontwikkelingen laten zien dat er al stappen worden gezet om gezamenlijk en gecoördineerd te werk te gegaan om een echte versnelling van de circulaire transitie te bewerkstelligen.
Eind vorig jaar was een groot aantal partijen, hard op weg om hier samen structureel werk van te maken, waarbij eind vorig jaar een groot aantal partijen betrokken was. Dit initiatief, ‘Circulaire Economie in de Regio’ richtte zich op het verkrijgen van financiering uit het Nationaal Groeifonds. Naast het veiligstellen van middelen voor ketenprojecten, lag de nadruk ook op het organiseren van steun en financiering voor rand voorwaardelijke aspecten, zoals coördinatie, instrumenten voor evaluatie, validatie en impactmeting, ecosysteemontwikkeling en het faciliteren van transitiemanagement.
Hoewel het initiatief ‘Circulaire Economie in de Regio’ het Nationaal Groeifonds niet heeft gehaald, is er toch aanzienlijke vooruitgang geboekt. Tijdens de verkenning zijn de regionale programma’s en wensenlijsten geïnventariseerd, waardoor er een helder beeld is ontstaan van de lokale behoeften en uitdagingen en is duidelijk is geworden welke concrete stappen nodig zijn om de transitie naar een circulaire economie te versnellen. In feite ligt er daarmee een gezamenlijke agenda waarmee de lobby voor erkenning en financiering voortgezet kan worden. Het initiatief ‘Circulaire Economie in de Regio’ heeft daarmee een stevig fundament gelegd voor toekomstige samenwerking en actie.
Samenwerken versnelt Als we de regionale ambities, urgenties en programma’s op hoofdlijnen weten te integreren op landelijk schaalniveau en we koppelen daar een slimme financieringsstrategie aan, kunnen we met elkaar nog steeds zorgen dat op het juiste moment, de juiste middelen, naar de juiste partij gaan en zo gezamenlijk de transitie versnellen. Het verzamelde inzicht uit de regionale initiatieven van ‘Circulaire Economie in de regio’, hoeft daarom beslist niet verloren te gaan. Integendeel, het vormt de basis voor vervolgstappen, waarbij deze initiatieven in kleinere vorm geconcretiseerd kunnen worden.
De rol van ERAC
Met onze kennis en ervaring helpen wij met het opstellen en uitvoeren van een relevant en financierbaar programma voor circulaire transitie dat zowel recht doet aan gezamenlijke doelstelling als aan de ‘couleur locale’. Neem voor meer informatie over onze dienstverlening en hoe we u kunnen helpen bij het realiseren van uw circulaire doelen gerust contact met ons op.
Luister ook deze aflevering van de ERAC podcast Sterke Koppen, waarin we praten over circulaire economie met ERAC adviseurs Geert Kooistra en Miett Tajthy.
